Hpv Nedir?

HPV Nedir?

HPV, açık ismiyle “Human Papilloma Virüsü”, insan papilloma virüsü cinsel yolla bulaşan bir tür DNA virüsüdür. Bu zamana kadar 200’den fazla tipte HPV virüsü türü tespit edilmiş olup, bunlardan 40 kadarı genital bölgeyi tutmaktadır. Farklı HPV türlerin her birinin etkileri de farklıdır.

HPV virüslerinin büyük bir kısmı hiçbir belirti vermez, bazıları sadece siğil oluşumuna neden olurken bazıları kanserle ilişkilendirilmiştir. Günümüzde uygulanan HPV aşıları sayesinde HPV’den korunmak büyük ölçüde mümkün hale gelmiştir. Bu yazımızda “HPV nedir? HPV enfeksiyonları belirtileri, şikayetleri, tedavisi ve korunmak için önlemler” hakkında detaylı bilgilere ulaşabileceksiniz.

HPV Enfeksiyonları Ne Kadar Yaygın?

HPV enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan ve tüm dünya genelinde çok yaygın görülen viral enfeksiyonlardır. Yapılan çalışmalarda, yaş, cinsiyet, cinsel yönelim, sosyokültürel ve ekonomik düzeyinden bağımsız olarak genel anlamda kadınların %70- 80'inin yaşamları boyunca en az bir kez HPV ile enfekte oldukları gösterilmiştir. Bulaşmaların yarısı yüksek riskli HPV tipleri ile gerçekleşmektedir. Burada iyi olan; HPV virüsü bulaştıktan sonra büyük bir çoğunluğunun iki yıl içerisinde bağışıklık sistemi tarafından temizlenmesidir.

HPV Belirtileri Nelerdir?

HPV belirtileri kişiden kişiye ve bulaşan HPV türüne göre değişiklik gösterir. Birçok HPV türü birçok insanda hiç belirti göstermeden zamanla bağışıklık sistemi tarafından temizlenir. Ancak belirti verdiğinde karşılaşılan en yaygın belirtiler şunlardır:

• Genital bölge siğilleri: En sık görülen HPV belirtisidir. Genital bölgede, makat bölgesinde görülen siğiller, bazen ağız içerisindeki mukozanın enfekte olmasıyla ağız içerisinde de görülebilir. Et benlerine göre biraz daha sert, deri üstü çıkıntılardır. Hem genital hem de anüs çevresinde yaygın olarak yerleşimli ise “anogenital siğil” olarak adlandırılırlar. Tek tek görülebileceği gibi “kondiloma” adı verilen karnabahar şeklinde küme formunda da olabilirler.
• Yanma ve kaşıntı: Genital bölgede veya makat bölgesi çevresinde görülen yanma, rahatsızlık ve geçmeyen kaşıntı HPV belirtisi olabilir
• Ağrı: Cinsel ilişki sırasında görülen ağrı (disparoni) da bazen HPV ile ilişkili bir belirti olabilir. HPV enfeksiyonları vajina girişinde enflamasyon ile karakterize “vulvar vestibulit sendrom” belirtisi olabilir.
• Kanama: Cinsel ilişki sonrasında görülen kanama rahim ağzı kanserine bağlı olabileceği gibi, HPV enfeksiyonu belirtisi olarak da karşımıza çıkabilmektedir.

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV genellikle cinsel yolla bulaşan bir virüstür. Vajinal, anal veya oral cinsel ilişki sonrası temas ettiği mukozal yüzeylere yani vajina, penis, anüs ve ağız içine bulaş olabilmektedir. Vajinal ilişki haricinde anal ilişki, oral ilişki ve tam bir penetrasyon (birleşme) olmaksızın genital organların yalnızca birbiriyle teması sonucunda da geçebilmektedir. Geçebilmesi için cilt teması yeterlidir. Vajinal-penil seks, penil-anal seks, penil-oral seks ve vajinal-oral seks sırasında bulaşma olabilir.

Human Papilloma Virüsü (HPV) daha düşük olasılıkla; havuzdan veya ortak tuvalet, ortak eşya, jilet, havlu gibi malzemelerin kullanımıyla da bulaşabilmektedir.

Diğer taraftan siğil tedavisi uygulayan sağlık çalışanlarına, havada asılı partiküller aracılığıyla da bulaşabilmektedir.

Bakirelerde HPV Enfeksiyonu olabilir mi?

Evet olabilir. Kızlık zarına zarar gelmeden, yalnızca genital organların birbirine sürtünme yolu ile teması da partnerden HPV bulaşması için yeterli olabilir.

Prezervatif Kullanımı HPV Kapmayı Engeller mi?

Hayır tam olarak engellemez, ancak önemli bir ölçüde azaltır. HPV enfeksiyonu kapmayı engellemek için prezervatif (kondom) kullanımı çok önemlidir.

Lezbiyenlerde HPV Enfeksiyonu ve Serviks Kanseri Riskli Var mıdır?

Lezbiyenlerin pek çoğu partnerleri ile dildo gibi seks oyuncakları ile cinsel ilişkilere girmektedir. Seks oyuncaklarının ortak kullanımı, farklı kişiden HPV virüsünün vajina ve servikse ulaşarak vajina ve serviks kanseri riskini arttırmaktadır. Ayrıca oral ilişkilerle veya cildin cilde temasının olduğu sevişmeler sırasında da ağız ve vulva kısımlarında HPV enfeksiyonları ortaya çıkabilmektedir. Dolayısıyla HPV heteroseksüel kadın ve erkekler haricinde, homoseksüel kadın ve erkekler arasında da oldukça yaygındır.

HPV için Risk Faktörleri

HPV Enfeksiyonu için risk faktörleri genellikle cinsel ilişkilerle bağlantılıdır.

En büyük risk faktörleri:

• Cinsel ilişki sıklığı ve partner sayısındaki fazlalıklar
• Korunmasız cinsel ilişkiler
• İlk cinsel deneyimin erken yaşta olması
• Düzensiz ve sağlıksız beslenme
• Sigara kullanımı
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Daha önceden HIV (AIDS),HSV (Genital uçuk) veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklarla enfekte olma. Bu tür enfeksiyonlar immün sistemi baskılayarak HPV kapma şansını arttırmaktadır.

HPV’den den Korunma Nasıl Olmalı?

HPV enfeksiyonu her yaş grubunda görülebilmektedir. Özellikle kadınlarda görülen rahim ağzı kanseri olarak da bilinen “serviks kanseri” başta olmak üzere vulva, vajina, anüs ve penis kanseri gibi genital kanserler, ağız ve boğazda görülen orofaringeal kanserler, genital bölge siğilleri ve deri kanserlerinin bazı türlerinin HPV ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Böyle olunca HPV’ den korunmak, enfekte olmadan önce önlemler almak daha çok önem kazanmıştır.

HPV’den korunma yolları:

• Cinsel sağlık eğitimleri: Özellikle HPV bulaş yolları, korunma ve aşılar hakkında verilen eğitimler ile toplumun bilinçlenmesi HPV bulaşının önlenmesi açısından etkilidir.
• HPV Aşısı: HPV’ye karşı geliştirilen HPV aşıları özellikle genç yaş grubunda uygulandığında etkili bir koruma sağlayan, en önemli korunma yöntemidir. HPV aşısı olarak günümüzde Gardasil 4 ve Gardasil 9 kullanılmaktadır.
• Kondom Kullanımı: HPV’nin cinsel yolla bulaşmasını, cinsel teması azaltarak önleyebilen bir yöntemdir. Kondom kullanımı ile HPV’den %100 koruyuculuk olmasa da düzenli kullanımlar riski oldukça düşürmektedir.
• Tek partnerli cinsel yaşam: Kişinin kendisinin ve eşinin tek eşli olması önemli bir korunma sağlar.
• Smear testi: Smear testini düzenli olarak yaptırmak da son derece önemlidir. Ayrıca HPV varlığını, varsa tipini gösteren HPV tarama testi de smear testi ile eş zamanlı olarak yapılabilir.

Smear Testi Nedir?

Rahim ağzı kanserlerinin pek çoğu smear testi yaptırmayan hastalarda ortaya çıkmaktadır. Smear testi bu konuda “hayat kurtarıcı” bir testtir. Rahim ağzı hücrelerindeki hücresel değişimleri erken evrede göstererek kanser oluşmadan (premalign dönemde) önlemlerin alınmasını sağlar.

Smear testinde şüpheli hücresel değişikliklerin çıkması durumunda “kolposkopi” tetkiki yapılabilir. Kolposkopi tetkikinde vajina içi özel bir kamera ile büyütülür, daha sonrasında rahim ağzı dokusuna bir miktar asit sürülerek birkaç dakika beklenilir, beyazlaşan bölgelerden biyopsi alınarak patolojiye gönderilir. Çıkan sonuca göre yapılacak tedavi veya takipler konusunda hastalara bilgi verilir.

HPV Testi Nedir?

HPV tarama testleri genellikle rahim ağzı bölgesinden alınan “servical swab” (rahim ağzı sürüntüsü) tetkiki ile olmaktadır. Alınan sürüntü PCR adını verdiğimiz genetik testte virüsün DNA’sına bakılarak kesin tanı koydurucudur.

HPV Testi Kimlere Yapılır?

20’li yaşlarda alınan HPV enfeksiyonlarının çoğu kendiliğinden vücuttan atılacağı için HPV testinin 30 yaşından sonra yapılması daha uygundur. HPV testi smear testinde ASCUS sonucu çıkan kadınlarda yapılacağı gibi, kendinden şüphelenen her kadına uygulanabilen bir tanı koydurucu testtir. Test sonucunda hem HPV’nin var olup olmadığı hem de varsa hangi tiplerinin olduğu açığa çıkacaktır. Sonuçlar genelde bir hafta içinde çıkmaktadır.

HPV Testi Nasıl Yapılır?

Vajina içine yerleştirilen “spekulum” adını verdiğimiz alet ile rahim ağzı görünür hale getirildikten sonra, ince bir smear fırçası yardımyla rahim ağzından alınan sürüntü bir sıvı içeren kapla laboratuara gönderilir. Şüpheli cinsel ilişki yaşayanlarda HPV testi ile birlikte kandan ve yine rahim ağzından alınan sürüntü ile farklı cinsel hastalıklar da taranabilir. Bir dakikayı alan tüm bu işlemler oldukça kolay, zahmetsiz ve ağrısızdır.

Human Papilloma Virüsü (HPV) En Sık Nereyi Tutar?

HPV en sıklıkla genital bölgeyi tutar. Rahim ağzı, vajina, vestibulum bölgesi (vajina girişi),anüs çevresi, rektum (barsağın son kısmı),ağız içi, yutak bölgesi, soluk borusu sıkça tutulan bölgelerdir. Bu tüm bölgelerde siğiller ve yüksek riskli HPV tipi tutulumu ile kanser risklerini arttırırlar.

Genital bölgedeki siğiller bazı kişilerde hızla yayılarak ciddi anlamda psikolojik problemlere, partner ilişkilerine ve evlilik problemlerine yol açabilmektedir.

Genital siğiller genelde siyah veya kahverengi renkte, tek tek veya küme şeklinde lezyonlar şeklinde vücudun farklı bölgelerine yerleşebilirler.

Tek tek siğiller et benine benzer şekilde, ancak yapı olarak daha serttir. En sık yerleşim alanları vajina ve vulvayı içeren genital bölge ve anüs çevresidir.

Küme şeklindeki genital siğillere ise “kondilom”, “kondiloma” veya “condyloma accumunata” gibi isimler verilmektedir. Yapı olarak karımalara benzerler.

Anogenital siğiller erkeklerde de benzer şekillerde penis derisinde, kasıklarda, torbalarda, anüs çevresinde ve uyluk iç kısımlarında yerleşebilirler.

Genital Siğiller Kanser Yapar mı?

Hayır genital siğiller kişinin hem kendisinde yayılarak hem de partnere bulaşarak daha çok kozmetik bir problem oluştururlar, kanser yapmazlar veya kanserleşmezler.

Genital Siğiller Nasıl Tedavi Edilir?

Genital siğiller farklı şekillerde tedavi edilebilir:

• Elektrikli koter kullanılarak yakılabilir (Elektrokoterizasyon)
• Sıvı azot şeklindeki doku dondurucular ile dondurulabilir (Soğukla dondurma tedavisi, Kriyoterapi)
• Asitlerle yakılabilir
• Genital lazer ile yakılabilir
• Özellikle büyük ve küme şeklindeki siğiller cerrahi olarak çıkartılabilir.

Lazerle siğil tedavisi hastalar açısından en rahat, en ağrısız, iz bırakmayan ve en etkili tedavi şekli olarak kabul edilmektedir. Yukarıdaki genital siğil tedavisi Mona Lisa Touch Lazer ile yapılmaktadır.

Siğillerin erken dönemde yayılmadan tedavi edilmesi önemlidir. Diğer taraftan tedavi edilen siğiller immün sistemi az çalışan kişilerde haftalar, aylar veya yıllar sonra yeniden ortaya çıkma riski de vardır. Bu nedenle siğil tedavisi ile birlikte immün sistemi güçlendirici tedaviler de önerilmektedir.

İstatistiki Veriler

Halk arasında “rahim ağzı kanseri” olarak bilinen “serviks kanseri” yapılan çalışmalara göre, tüm dünya genelinde kadınlarda en sık görülen dördüncü kanser türüdür. Tüm dünyada her yıl yaklaşık 630.000 kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konmaktadır. Bu oran tüm kanserlerin yaklaşık %5’idir. Tüm bu istatistiki veriler durumun ciddiyetini gözler önüne sermektedir.

HPV ve Rahim Ağzı Kanseri İlişkisi

Rahim ağzı kanseri için en büyük risk faktörü HPV enfeksiyonudur. HPV enfeksiyonlarının büyük çoğunluğu asemptomatiktir, yani hiçbir belirti vermez. Enfeksiyonların %90’nından fazlası 2 yıl içerisinde kendiliğinden bağışıklık sistemi tarafından yok edilebilmektedir. Bununla birlikte yüksek riskli grupta yer alan HPV tip 16 ve 18, serviks kanserinin %50’sinden sorumludur. Rahim ağzı kanseri olgularının ise %99’unda HPV virüsü izlenmektedir.

HPV aşıları HPV enfeksiyonlarına bağlı etkilerinin önlenmesi, smear testi ise kanser oluşmadan, pre-kanseröz evrede rahim ağzı kanserlerinin yakalanarak tedavi edilmesi için son derece önemlidir. Böylelikle serviks kanserleri oluşmadan önüne geçilebilir.

HPV daha sıklıkla iç organların yüzeylerini kaplayan ince ve düz bir tabaka olan “squamöz hücreleri” tutarak “squamöz hücreli kanserlere” yol açmaktadır. Bazı durumlarda rahim ağzındaki glanduler hücreleri de tutarak “adenokarsinoma” adı verilen kanser türüne neden olabilir.

HPV Kapıldıktan Hemen Sonra Kanser Yapar mı?

HPV kapıldıktan hemen sonra kanser yapmaz. Alınan HPV tipi yüksek riskli grupta da olsa dahi büyük bir olasılıkla vücut tarafından yok edilecektir. Ancak yok edilemezse HPV’nin vücutta kanser yapma süresi oldukça uzundur ve bu süre 5 ile 15 yılı bulabilir. Rahim ağzı kanserleri gelişmeden önceki safhalarda, yani “hiperplazi” ve “displazi” evlerinde yakalandığı takdirde basit medikal tedavilerle kanserin önüne geçilebilir.

Rahim ağzı kanserleri PAP smear testi ve gerekli durumlarda koloposkopi tetkiki sırasında alınan biyopsiler sayesinde çok erken safhalarda tespit edilebilmekte ve kanser cerrahisine gerek kalmaksızın basit tıbbi işlemlerle rahatlıkla tedavi edilebilmektedir.

Serviks Kanseri İçin Risk Faktörleri

Serviks kanseri için birçok risk faktörü tanılanmıştır; fakat, en büyük risk faktörü HPV enfeksiyonunun varlığıdır. Serviks kanseri için diğer risk faktörleri:

• 20 yaştan önce cinsel ilişki
• Çok eşlilik
• Çok doğum yapmak
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklarla enfekte olmak
• HİV ile enfekte olmak (AİDS hastaları)
• Sigara içmek
• Sağlıksız beslenmek
• İmmün sitem zayıflığı: Özellikle organ nakli olanlar, otoimmün hastalık tedavisi görenler veya kanser tedavisi görenler
• Vitamin eksikliği (özellikle C vitamini, Folat ve A vitamini)

Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Rahim ağzı (serviks) kanseri erken dönemlerde genellikle herhangi hiçbir belirti vermez. İlerleyen hastalık durumunda serviks kanserinde görülen bazı belirtiler şunlardır:

• Adet dönemi dışında görülen kanama ve ara kanamalar
• Cinsel ilişki sonrası kanama (Postkoital kanama)
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Bel ve sırt ağrıları
• Sık tekrarlayan vajinal enfeksiyon veya sistit
• Eskiye göre artış gösteren, geçmeyen veya sık tekrarlayan vajinal akıntılar
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Halsizlik

Rahim Ağzı Kanserinden Korunma Yöntemleri, Tarama Testleri

Rahim ağzı kanserlerinin %99’unda görülen HPV enfeksiyonundan korunmayı sağlayan HPV aşısı, HPV enfeksiyonuna bağlı görülen serviks kanserinden de dolaylı olarak koruma sağladığı için halk arasında “rahim ağzı kanseri aşısı” olarak da bilinmektedir.

Serviks Kanserinden korunma, erken teşhis ve tedavi şansı için alınabilecek üç önemli önlem:

• Düzenli smear taramalarının yaptırılması
• HPV taraması
• HPV aşısıdır.

Smear tetkikleri daha çok rahim ağzı kanserlerini ve kanser öncesi lezyonlarını taramak için kullanılmaktadır. Bazı hekimler tarafından anal bölgedeki kanser öncesi lezyonları taramak için de yapılabilmektedir. Boğaz kanserleri, penis kanseri ve vajinal kanserleri taramak için günümüzde standart testler yoktur.

HPV Enfeksiyonlarından Korunun!

Günümüzde jinekolog muayenelerinde sıkça yapılan PAP smear testleri, HPV testi, kolposkopi tetkiki ve HPV aşıları sayesinde HPV enfeksiyonlarının kansere yol açmadan önünü kesmek mümkün hale gelmiştir. Bu yüzden düzenli jinekolog muayenelerinizi ve rutin testlerinizi aksatmayınız.