Vajinal Relaksasyon Sendromu

Vajina da vücudun diğer organları gibi zamanla hasar görüp, yaşlanır. Vajinal genişleme ve sarkmalar, kadın hayatının belli dönemlerinde oluşabilecek problemlerdir. Özellikle içerdiği kolajen desteği azalıp, kas dokuları zedelendiğinde ‘vajinal relaksasyon sendromu’ olarak da bilinen bir süreç başlamaktadır.

Vajinal relaksasyon sendromu nedir?

Vajinal relaksasyon sendromu; genellikle zor doğumlar, gebelik, sigara kullanımı, yaşlılık, menopoz, kolajen doku hastalıkları ve östrojen eksikliğine bağlı olarak vajinadaki kas ve bağ dokunun kaybı sonucunda ortaya çıkan vajinal genişlemedir.

Vajinal genişleme, pek çok kadının vajinal doğumlar sonrasında veya ilerleyen yaşla karşı karşıya kaldığı bir problemdir. Halk arasında vajinal gevşeklik, genişleme ve bolluk olarak ifade edilen durum son yıllarda ‘vajinal relaksasyon sendromu’ olarak yeni bir tanım almıştır. Bu durum, pelvik organ prolapsusu yani kadın genital organların sarkmasının öncü hali olarak kabul edilmektedir.

Vajina nedir? Nasıl bir organ?

Vajina 8-10 cm uzunluğunda, esneme ve genişleme özelliği olan bir iç genital sistem organıdır. Kas ve bağ dokusundan oluşan ve adeta bir tüp şeklinde olan vajina cinsel ilişkiye girilen, adet kanının dışarı akmasını ve doğumun gerçekleşmesini sağlayan bir transfer organıdır.

Vajinanın ön, arka ve yan duvarları vardır ve bir ucu kapalıdır. Duvarlarında genişlemesini sağlayan ‘ruga’ adı verilen katlantılar bulunmaktadır. Bu rugalar vajinanın cinsel ilişki esnasında ve doğumda enine ve boyuna genişlemesini sağlar. Ayrıca rugalar cinsel ilişki esnasında hem kadında hem de erkekte duyarlılığı arttırmaktadır. Rugalar tarafından sarılan penis vajinayı çok daha iyi ve sıkı hissetmektedir.

Vajinal relaksasyon sendromu nasıl gelişir?

Vajinanın esnekliğini sağlayan kolajen içeren bağ dokusudur. Bağ doku özellikleri kişiden kişiye değişen özellikleri ile genetik olarak aktarılmaktadır.

Vajina hem kas dokusundan oluşmakta, hem de güçlü bir kas yapısı tarafından da sarılmaktadır, bu kas yapısı “pelvik tabak kasları” olarak adlandırılmaktadır. Bu kas yapısı sayesinde iç genital organların sarkması engellenmekte, doğum gerçekleşmekte, ilişki esnasında vajina penisi sarabilmektedir. İşte bu kas ve bağ dokusunda meydana gelebilecek her türlü zayıflama “vajinal relaksasyon sendromu”na sebep olarak vajinal genişleme ile sonuçlanacaktır.

Vajina nasıl genişler?

Vajina, gebelik ve normal doğumlara bağlı kalıcı olarak genişleyebilmektedir. Çok sayıda, zorlu ve özellikle vakum kullanılan müdahaleli doğumlar sonrası hasar gören vajinal kaslar tamamen iyileşemez. Ancak vajinal doğum yapmayan, hatta hiç gebelik geçirmeyenlerde bile vajina genişleyebilir.

Genetik olarak bağ doku zayıflığı ile kadınlar orta yaş döneminde, özellikle menopoz ile azalan östrojen hormonu etkisinde vajinal genişleme sorunu yaşayabilirler. Ayrıca sigara, kötü beslenme, kürtaj gibi jinekolojik müdahaleler sonucu da vajinal genişleme oluşabilir.

Vajinal relaksasyon sendromu ne gibi sonuçlara yol açabilir?

Cinsel ilişki esnasında penisin vajina içerisinde kaybolması hissi (kayıp penis sendromu),vajinada penisin hissedilmemesi sonucu haz kaybı, ilişki esnasında vajinadan ilişkiye adaptasyonu bozan garip seslerin çıkması (vajinal flatus) ve karşılıklı olarak orgazma ulaşamama problemi vajinal relaksasyon sendromu olan hastalarda en çok karşılaşılan şikayetlerdendir.

Cinsel hayat dışında kişinin sosyal hayatı da bu durumdan etkilenebilmektedir. Vajinal gaz şikâyeti, idrar ve gaita tutamama, ele gelen vajinal dolgunluk ve sarkma şikayetleri de vajinal genişlemeye eşlik edebilen şikayetlerdendir.

Vajinal relaksasyon sendromu tanısı nasıl konulur?

Vajinal bollaşma hissi, cinsel ilişkide hissedememe ve orgazm olamama problemleri pek çok hastayı bir jinekoloğa başvurma yoluna itmektedir. Yapılan jinekolojik muayenede vajinal genişlemenin seviyesi kalaylıkla belirlenebilmektedir. Ayrıca eşlik eden kazanılmış vajinal kas güçsüzlüğü (hipotonus),ruga sayısında azalma ve düzleşme, vajinal girim genişliği gibi bulgular da saptanabilmektedir. Bu bulgular ‘vajinal relaksasyon sendromu’ tanısını koydurmaktadır.

Vajinadan Hava Çıkması (Vajinal Rüzgar)

Vajinada genişlemenin sebep olduğu ve kişinin kendini hem sosyal hayatta, hem de cinsel ilişki sırasında kötü hissetmesine neden olan bir problem bulunmaktadır; bu problem vajinadan gaz çıkarmadır. Özellikle cinsel ilişki sırasında veya hemen sonrasında vajinadan ses gelebilmektedir, bazı zamanlar ilişki olmadan çömelme hareketi esnasında veya başka hareketlerde de gaz çıkışı olabilmektedir.

Vajinadan hava çıkması veya gaz kaçırma ‘Flatus Vaginalis’ veya ‘Vajinal Rüzgâr’ olarak da bilinmektedir. Bu durum, vajinal relaksasyon sendromuna bağlı oluşabildiği gibi vajinal kasların doğuştan zayıflığına bağlı da oluşabilmektedir. Vajinal gaz kaçırma şikâyeti olan hastalar özellikle ilişki esnasında duydukları bu ses ile konsantrasyonlarının bozulduğunu, eşlerinden utandıklarını ve hazza odaklanamadıklarını ifade etmektedirler.

Kayıp Penis Sendromu

Vajinal relaksasyon sendromunun erkekteki yansıması ise cinsel ilişki sırasında vajinayı hissedememe yani ‘Kayıp Penis Sendromu’ olmaktadır. Vajina tarafından sarılamayan penis, ilişki esnasında boşlukta gibi hissedilmektedir. Vajinal genişlemenin tedavisi sonucu kayıp penis sendromu da genellikle ortadan kalkmaktadır.

Vajinal relaksasyon sendromu nasıl tedavi edilir?

Vajinal relaksasyon sendromu tedavisinde genital lazerler, genital radyofrekans uygulamaları, vajinal HIFU (Fokuslu ultrason) ve vajinoplasti operasyonları uygulanabilmektedir. Tüm bu tedavi yöntemleri ‘vajinal yenileme tedavileri’ (vajinal rejuvenasyon) olarak günümüzde kullanılmaktadır.

Vajinal genişlemede ameliyat dışı tedaviler

Son yıllarda hızla gelişmekte olan enerji temelli tedaviler yani lazer, radyo frekans ve HIFU yüz güldürücü sonuçları ile vajinal relaksasyon sendromu tedavisinde kullanılmaktadır. Isı artışı etkisi ile canlılığını kaybetmiş bağ dokuyu yenileyerek vajinal sıkılaşma sağlanmaktadır. Bu etki çevre dokulara zarar vermeden, sadece vajinal alana sınırlı olması nedeniyle güvenlidir. Ayrıca belli aralıklarla tekrarlanabilme özellikleri de vardır.

Vajinal genişlik seviyesi fazla olmayan veya ek hastalıkları olması nedeniyle cerrahiye uygun olmayan hastalar için ideal yöntemlerdir. Bu yöntemler ile vajinada daralma sağlanmasının yanısıra, vajinal kanlanma da artacağı için, vajinal duyarlılık ve ilişki esnasında alınan hazzın da artırılması sağlanmaktadır.

Vajinal Relaksasyon Sorunu Yaşayan Bir Hastamız

54 yaşında olan N. Hanım, 2 yıl önce menopoza girdikten sonra eşiyle cinsel sorunlar yaşadığını ifade ederek kliniğimize başvurdu. 2 tane vajinal yol ile doğum öyküsü olan hastamızın menopoz öncesi dönemde herhangi bir cinsel problemi yokken son 1,5 yıldır cinsel isteksizlik ve ilişkide zevk alamama problemi yaşadığını ifade etti. Eşinin de zaman zaman aynı problemleri olduğunu ifade eden N. Hanım’ın jinekolojik değerlendirmesinde hafif-orta seviye vajinal bollaşma, rugalarda düzleşme ve vajinal atrofi tespit edildi. Tanımız vajinal relaksasyon sendromu idi.

N. Hanım’a vajinal yenileme için lazerle vajinal rejuvenasyon (LVR) ve genital PRP uygulandı. Uygulama 2 ay sonra tekrar edildi. Aynı esnada Kegel egzersizleri hakkında eğitim verilen N. Hanım, düzenli bir şekilde Kegel egzersizlerini yapmaya başladı. 3 ay sonra kontrole gelen N. Hanım’ın jinekolojik muayenesinde vajinal dokusunun yenilendiği, nemliliğinin arttığı tespit edildi. Aynı zamanda sıkılığı da neredeyse %25-30 oranında artmıştı. Bu durumun N. Hanım ve eşi de farkındaydı. Cinsel ilişki esnasında hem kendisinin hem de eşinin daha fazla zevk almaya başladığını ifade eden hastamız, cinsel hayatlarının menopoz öncesindeki döneme döndüğünü söyleyerek teşekkür etti. Hastanızla ihtiyaç duyması halinde yılda bir defa LVR işlemini tekrarlama kararı vererek vedalaştık.

Vajinoplasti nedir? Vajina Daraltma Ameliyatları

Vajinoplasti; vajinada genişleme şikâyeti olan hastalara vajinanın yeniden sıkılaştırılması, daraltılması ve toparlanması için yapılan estetik ve işlevsel amaçlı bir ameliyattır. Sıklıkla çiftlerde cinsel hazzın arttırılması amacıyla yapılmaktadır. Vajinoplasti operasyonu sonrası orgazm olmak da genellikle kolaylaşmaktadır.

Cerrahi teknik olarak; vajen arka duvarından üçgen şeklinde doku çıkartılması ve vajinal arka duvarı enine dikişler ile kapatarak istenilen darlıkta yeni vajen oluşturulmasıdır.

Vajina Daraltma Olan Bir Hastamız

A. Hanım, 33 yaşında 2 çocuk annesi, ikinci çocuğunu 18 ay önce vakum ile vajinal yolla doğurmuş. Cinsel ilişkide isteksizlik ve zevk alamama şikâyeti ile kliniğimize Samsun’dan başvurdu. Son 1 yıldır eşi ile cinsel hayatlarından mutlu olmadıklarını ifade eden AÇ Hanım, ikinci doğumundan sonra bu şikayetinin başladığını özellikle belirtti. Eşi F. Bey ise ilişki esnasında hiçbir şey hissetmediğini, penisini sanki boşlukta gibi hissettiğini ifade etti.

A. Hanım’ın yapılan muayenesinde; orta düzeyde vajinal genişleme izlendi. A. Hanım ve eşine tedavi seçenekleri anlatıldı. Kalıcı çözüm isteyen ve bir daha gebelik planlamayan A. Hanım ile cerrahi tedavide karar kılındı. Vajinoplasti ile vajina daraltılması, perineoplasti ile doğum dikiş izlerinin düzeltilmesi ve genital PRP ile doku gençleştirilmesi sağlandı. Ameliyat sonrası 3. Ay kontrolünde A. Hanım ve F. Bey neredeyse tüm şikayetlerinin ortadan kalktığını, penisin vajina içindeki hissiyatının geri geldiğini ve cinsel hayatlarından eskisinden çok daha iyi olduğunu ifade ettiler.

Vajinal relaksasyon sendromu tedavi edilmez ise ne olur?

Bir duruma hastalık diyebilmek için öncelikle kişide şikâyet, fonksiyon kaybı ve hoşnutsuzluk oluşturması gerekir. Eğer kadında hekim tarafından tanı konulan ama şikâyet oluşturmayan bir vajinal genişleme varsa hasta durum hakkında bilgilendirilmelidir.

İleri dönemlerde pelvik organ prolapsusu, idrar kaçırma ve gaita yapmada zorluk gelişebileceği açıklanmalı ve erken aşamada cerrahi öncesi uygulanabilecek tedaviler hakkında bilgi verilmelidir.

Kadında özellikle cinsek sorun oluşturan vajinal relaksasyon sendromu mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavinin hem tıbbı açıdan hem de cinsel hayat açısından pozitif etkileri hasta ile paylaşılmalıdır. Tedavi sonrası sadece hastanın değil çiftin cinsel hayat kalitesi artacak, bu da ilişkilerini ve sosyal hayatlarını olumlu anlamda etkileyecektir.